Gebelik İzni Ne Zaman Başlar?

Gebelik İzni

Gebelik izni ne zaman başlar? Hamile olup çalışan kadınların ortak sorunu haline gelmiştir. Çalışma hayatı için gebelik izinleri ön planda yer alır.

Gebelik izni ile ilgili izin türlerine yakından baktığımız zaman ücretsiz izin, süt izni, yarım çalışma hakkı ve kısmi çalışma hakkı olarak farklı izin şekillerinin olduğunu söyleyebiliriz.

Hamilelik izni ne zaman başlar? Sorusuna sıklıkla cevap aranmaktadır. Çalışma hayatında kadınlar daha fazla yer almaya başladıkları için son dönemlerde iş yerlerinde gebelik izni önemsenmektedir.

Genel olarak günümüzde hamilelik izin süresi toplam 16 haftadır. Bunun;

• 8 haftası doğumdan önce;
• kalan sekiz hafta doğumdan sonradır.

Gebelik izinleri hamilelik sürecinin 32. haftasında başlar. Eğer hamilelik çoklu ise; 30. Haftadan itibaren hamilelik gebelik izni başlar. Günümüzde hamilelik izinleri yasal bir haktır. Uygulanmaması durumunda yasal işlemler başlar.

İşçi Sağlığı ve Güvenliği Açısından Doğum Gebelik İzni

Doğum Gebelik İzni Neden Önemlidir?

Türk kanunlarına göre kural olarak doğum gebelik izni, doğumdan 8 hafta önce başlar. Bu süre kadın işçi gebe kadının sağlık durumuna ya da işin niteliğine göre doktor raporuyla arttırılabilir. Bu izin süresi, kadın işçinin doğum öncesi sağlığını korumak ve iyileştirmek amacıyla verilmektedir. Doğum gebelik izni, birçok farklı faktörün bir araya gelmesiyle şekillenen bir süreçtir ve kadın işçinin sağlığını koruduğu gibi işverenin yasal düzenlemelere uygun hareket etmesini de sağlar.

Doğum Gebelik İzni Süresinin Azaltılabilir mi?

Doğum gebelik izni süresinin işveren tarafından azaltılabilmesi mümkün değildir. Türk kanunları, kadın işçilerin sağlık ve güvenliklerinin korunması için bu konuda net bir şekilde düzenlemeler yapmıştır. Kadın işçinin hamilelik sürecinde daha iyi bir sağlık durumu elde etmek için ihtiyaç duyduğu süreyi sağlamak temel bir haktır ve işveren bu hakkı ihlal edemez.

Çalışmanın İmkansız Olduğu Durumlar

Ancak, kadın işçi talep ederse ve çalışmasının sağlık durumuna zarar vermeyeceğine yönelik bir doktor raporu mevcutsa kadın işçi, doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışabilir. Bu durumda, doktorun onay verdiği çalışma şartlarına uyulmalıdır. Kadın işçi, doğumdan önceki 3 hafta içerisinde çalışacağına dair bir taahhütte bulunsa dahi, sağlığını riske atacak bir şekilde çalışmaktan kaçınabilir. Bu, kadın işçinin sağlığının ve güvenliğinin korunması açısından son derece önemlidir.

Memur kadınlar veya işçi kadın gebeler için doğum izni süreleriyle ilgili farklı süreler içeren bir hüküm düzenlenmemiştir. Yani doğumdan önce ve sonraki 8 haftalık süreler, talep halinde doğumdan 3 hafta öncesine kadar çalışılabilme hakkı, kullanılmayan sürelerin doğum sonrası süreye eklenmesi ve çoğul gebelik süreleri memurlar için de aynıdır. Öğretmen, doktor, hemşire, işçi,… vb doğum izni süreleri de bu şekildedir.

Hamileliğin başlamasıyla devreye giren izin hakları, hamile olan kadın işçilerin gebelik dönemi boyunca günde en fazla 7,5 saat çalışmasını ve gece vardiyalarında çalıştırılmamasını gerektirir.

Yasal izin sürelerinin bitmesiyle birlikte, kadın işçinin işe geri dönmesi gerekir. Ancak işçinin geri dönebilmesi için bir emziren olarak çalışmasına bir engel olmadığına ilişkin doktor raporu gerekmektedir. Analık izni sonrasında işçi eski işinde ya da ona eşdeğer bir işte çalışmayı talep edebilir. İşveren ise geri dönen işçiyi aynı ya da eşdeğer bir işte çalıştırmak zorundadır.

Analık izni sürelerinin sona ermesinden sonra kadının talep etmesi halinde kadın işçiye, 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.

Erken doğum  gerçekleşmesi durumunda doğum yapmadan önce kullanılamayan doğum öncesi analık izin süresi, doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir.

Yani beklenen doğum tarihinden önce sekiz hafta süreli analık izni kapsamında işten ayrılan ve bu süre içerisinde erken doğum yapan anne, erken doğum sebebi ile kullanamadığı doğum öncesi iznini doğum sonrası iznine ilave etme hakkını taşır.

Memurların süt izni 6111 sayılı yasada yapılan değişiklikle ilk 6 ay için süt izni süresi artırılmıştır. Buna göre doğum yapan kadın memur ilk 6 ayda 3 saat ve sonraki 6 ayda 1,5 saat süt izni kullanmaktadır. Bu sürenin hangi saat aralığı arasında ve gün içinde kaça bölünerek kullanacağı tamamen işçinin kendisine bırakılmıştır. Bu süreler aynı zamanda günlük çalışma süresinden sayılmaktadır.