Kadınlarda Fissür – Çatlak – Yırtık

Fissür Nedir ?

“Fissür” kelimesi Latince kökenlidir. Etimolojik olarak, “fissura” kelimesinden türetilmiştir. Latince “fissura”, “yarılmış” – “çatlamış” anlamına gelir.

Medikal olarak “fissür” – “yırtık – çatlak” terimi, vücudun farklı bölgelerinde oluşabilen dokusal yaralanmaları ifade eder. Fissür – yırtık, dokunun kısmi, tam olarak ayrılması – kopması sonucunda oluşan açıklıktır.

Fissürler – yırtıklar, birçok nedenden kaynaklanabilir

1. Travma

   : Kaza, düşme, darbe, kesici cisimle temas gibi fiziksel travmalar sonucu dokular yırtılabilir.

2. Aşırı gerilme veya gerilme

   : Kasın – bağın aşırı gerilmesi sonucunda yırtıklar meydana gelebilir.

3. Cerrahi müdahaleler

   : Bazı cerrahi prosedürler, dokuların kesilmesi, ayrılması gerektiği için yırtıklara neden olabilir.

4. Doğal süreçler

   : Doğum sırasında vajinal yırtıklar, anal fissürler gibi doğal süreçlerin sonucunda da fissürler oluşabilir.

5. Cinsel fanteziler

   : Seks oyuncağı kullanımı, radikal fanzeziler buna neden olabilir.

Fissürler – yırtıklar, birçok farklı bölgede meydana gelebilir, örneğin cilt, kas, bağ, tendon, eklem, mukoza gibi dokularda görülebilir.

Belirtiler, yırtığın konumuna – ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Yırtığın semptomları arasında ağrı, şişlik, kanama, hassasiyet, hareket kısıtlılığı işlev kaybı bulunabilir.

Tedavi, yırtığın yerine, boyutuna – ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Hafif yırtıklar genellikle kendiliğinden iyileşebilir, evde uygulanabilecek tedaviler, istirahat, buz uygulama, bandajlama, topikal merhemler içerebilir. Daha ciddi yırtıklar cerrahi müdahale; dikiş gerektirebilir. Tedavinin amacı, yırtığın iyileşmesini, dokuların yeniden birleşmesini sağlamaktır.

Jinekoloji alanında “fissür” terimi, vajinal yırtıkları veya vajinal çatlakları ifade eder. Vajinal fissürler, vajina çevresindeki deride, vajina içindeki dokularda oluşabilen küçük – büyük yırtıklardır.

• Vajinal fissürler, birkaç farklı nedenle ortaya çıkabilir.
  • Doğum, özellikle normal vajinal doğum, en yaygın nedenlerden biridir. Doğum sırasında vajina – perine bölgesinde yoğun gerilme, basınç meydana gelir, bu da vajinal yırtıklara neden olabilir.
  • Ayrıca, vajinal kuruluk, enfeksiyonlar, cinsel aktivite sırasında aşırı sürtünme, bazı cilt hastalıkları da vajinal fissürlere yol açabilir.
  • Menopoz döneminde kuru seks yapılması buna neden olabilmektedir.
  • Vulvar distrofik hastalığı olan kişilerin seks denemelerinde bu vajinal yırtıklar, vajina çatlamaları olabilmektedir.

Vajinal fissürler genellikle hafif ila orta şiddette ağrı, yanma, kaşıntı, kanama, hassasiyet gibi semptomlara neden olabilir. Tekrar tekrar oluşabilir. Tedavi genellikle semptomlara, yırtığın ciddiyetine bağlı olarak değişir. Genellikle, düzenli olarak oturma banyoları yapmak, yara iyileşmesini desteklemek için temizlik ürünlerinden kaçınmak, bazen ”jinekolog tarafından reçeteli” topikal kremler merhemler kullanmak gibi evde uygulanabilecek tedaviler önerilebilir. Daha ciddi durumlarda, jinekolog doktorunuz daha fazla tedavi seçeneği sunabilir, örneğin lokal anestezi altında yırtığı dikmek, cerrahi müdahale yapmak gibi. Bu nedenle, vajinal fissür semptomlarından şüpheleniyorsanız tecrübeli jinekologa danışmanız önemlidir.

Tekrar tekrar oluşuyorsa , kesinlikle kronikleştirmeden tecrübeli jinekologa danışmanız önemlidir.

Jinekolojide fissür (yırtık) görülebilen bazı alanlar şunlardır:

1. Vajina Girişi

   : Vajina açıklığının yakınında ( posterior fourchette ), vajina içerisinde fissürler oluşabilir. Bu fissürler, cinsel ilişki, travma, kuruluk, diğer nedenlerden kaynaklanabilir.

2. Perine

   : Perine, vajina açıklığı ile anüs arasındaki bölgedir. Bu alanda da fissürler gelişebilir. Özellikle doğum sırasında perine yırtılması (epizyotomi) veya doğal yırtıklar (doğum sırasında spontan olarak oluşan yırtıklar) bu bölgede fissürlere neden olabilir.

3. Vulva

   : Vulva, kadının dış genital organlarını içeren bölgedir. Vulvar fissürler, vulva derisinde, klitoris çevresinde, labialarda (dudaklar), diğer vulvar yapıların yakınında oluşabilir. Bu fissürler genellikle vajinal kuruluk, enfeksiyon, cilt hastalıkları, travma sonucunda meydana gelebilir.

4. Anüs

   : Anal fissürler, jinekolojik muayene sırasında da tespit edilebilen fissürlerdir. Anüs çevresindeki ciltte, anüs içerisindeki rektal mukoza tabakasında yırtıklar meydana gelebilir. Anal fissürler genellikle kabızlık, ishal, anorektal travma, irritabl bağırsak sendromu gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.

Öykü – görünüm tipik ise, spesifik testler genellikle gereksizdir.

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, herpes virüsü için bakteriyel vajinoz, Candida albicans gibi vajinal enfeksiyonları aramak, tespit etmek için sürüntü alınabilir.

Biyopsi, altta yatan deri bozukluğunun tipik özelliklerini gösterebilir. Primer çatlamanın histopatolojisi genellikle spesifik olmayan submukozal kronik inflamasyonu ortaya çıkarır; klinisyen raporun tanısal olmadığını düşünebilir. Granülom oluşumu nadirdir. Skar dokusu mevcut olabilir.

Posterior fourchette fissürlerin klinik özellikleri nelerdir?

Posterior fourchette fissürleri olan kadınların çoğu cinsel olarak aktiftir, semptomlar cinsel ilişkiyi takip eder. Semptomlar hafif, orta, şiddetli olabilir, genellikle birkaç gün içinde düzelir, semtom olarak şunları içerebilir:

• İlişki sırasında, vajinal penetrasyon esnasında ağrı (disparoni)
• Vajinal tamponun yerleştirilmesi sırasında ağrı
• Vajinal muayene sırasında ağrı
• Yırtılma, çatlama hissi
• Kanama – lekelenme
• Kaşıntı
• Yanma
• Semen, su, idrarla temas ettiğinde batma – yanma.

Etkilenen kadınlar menopoz öncesi, menopoz sonrası dönemde olabilir. Çatlama, çocuk sahibi olmuş, hiç çocuk sahibi olmamış kadınlarda ilk cinsel ilişki girişiminde olabileceği gibi yıllar sonra ortaya çıkabilir. Vulvanın herhangi yerindeki deri kıvrımlarındaki çatlaklar da dahil olmak üzere başka semptomları da olabilir.

Dikkatli klinik muayenede perineal deride vajina tabanının orta hattında genellikle küçük yarık, çizgisel erozyon vardır. Fissürü görmek için kolposkopi gerekebilir.

Bazı durumlarda, Fissür – Çatlak – Yırtık semtomları daha şiddetli olabilir ;

• Belirgin hassasiyet
• Derin, geniş ülserasyon
• Çevreleyen dokunun kızarıklığı
• Şişlik, topaklar, yumrular
• Yara izi.
• Muayene fissür iyileştikten sonra yapılırsa vulva tamamen normal görünebilir.
• Sıklıkla vulva hafifçe gerilirken yeni çatlak ortaya çıkabilir.

Kadın genital bölgesinde çatlaklara , fissürlere, yırtılmalara neden olan hastalıkları – durumları kabaca inceleyelim:

1. Vajinal Kuruluk

   : Vajinal kuruluk, vajinanın yeterince nemli olmaması durumudur. Menopoz, emzirme, hormonal değişiklikler, bazı ilaçlar, bazı tıbbi durumlar vajinal kuruluğa neden olabilir. Kuruluk, vajinal dokunun hassaslaşmasına, çatlamasına yol açabilir.

2. Vajinit

   :Vajinit, vajinanın enfeksiyonu iltihaplanmasıdır. Bakteriyel vajinoz, mantar enfeksiyonları cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar vajinite neden olabilir. Enfeksiyonlar vajinal dokuda tahrişe, çatlaklara yol açabilir.

3. Lichen Sclerosus

   : Lichen sclerosus, vajina – ciltte inflamatuvar durumdur, cilt incelir, sertleşir, beyazlaşır. Lichen sclerosus, vajinal bölgede çatlaklara – yaralara neden olabilir.

4. Vulvar Vestibulit Sendromu

   : Vulvar vestibulit sendromu (VVS), vulvar bölgedeki (vajina açıklığının etrafındaki) kronik ağrıya neden olan durumdur. Vulvar vestibulit sendromu, vajinal çatlaklara tahrişe yol açabilir.

5. Vulvar Dermatit

   : Vulvar dermatit, vajinal bölgedeki cildin iltihaplanmasıdır.Alerjik reaksiyonlar, irritan maddelere maruz kalma, enfeksiyonlar gibi farklı faktörlerden kaynaklanabilir. Vulvar dermatit, çatlaklara, tahrişe neden olabilir.

6. Psoriasis – Sedef

   : Psoriasis, deriyi etkileyen kronik otoimmün hastalıktır. Vulvar bölgede psoriasis gelişebilir; çatlaklar, kızarıklık, pullanma görülebilir.

7. Vulvar Kanser

   : Vulvar bölgede gelişen kanser, çatlaklara, yaralara neden olabilir. Vulvar kanserin belirtileri arasında kaşıntı, yanma, ağrı, kanama şeklinde ciltte lezyonlar bulunabilir.

8. Vulvar Kondiloma (HPV)

   : İnsan papilloma virüsü (HPV) nedeniyle oluşan genital siğiller (kondilomlar), vajinal bölgede çatlaklara – yaralara neden olabilir. HPV, cinsel temas yoluyla bulaşabilir.

9. Vulvodynia

   : Vulvodynia, vulvar bölgede kronik ağrıya neden olan durumdur. Bu ağrı, çatlaklara – yaralara yol açabilir.

10. Vulvar Varis

    : Vulvar bölgede varisler oluşabilir. Varisler, damarların genişlemesi, şişmesi sonucu ortaya çıkar. Vulvar varisler, çatlaklara, ağrıya – kaşıntıya yol açabilir.

11. Vulvar Lichen Planus

    : Vulvar lichen planus, vulvar bölgede inflamatuvar durumdur. Bu durumda ciltte kızarıklık, kabarcıklar çatlaklar görülebilir.

12. Vulvar Fistül

    : Vulvar fistül, vajina, rahim ile çevreleyen organlar arasında anormal bağlantı oluşmasına neden olan durumdur. Fistülle; çatlaklar enfeksiyonlara yol açabilir.

13. Vulvar Atrofi

    : Menopoz sonrasında, vajinal dokuda hormonal değişiklikler meydana gelir; vajinal kuruluğa, incelmeye neden olabilir. Vulvar atrofi, vajinal çatlaklara, ağrıya sebep olabilir.

14. Vulvar Hidradenit

    : Vulvar bölgede apokrin ter bezlerinin iltihaplanması sonucu vulvar hidradenit gelişebilir; çatlaklar, apse oluşumu, ağrıya neden olabilir.
15. Vulvar Eritema: Vulvar bölgede kızarıklık, tahriş olan durumdur. Vulvar eritema, ciltte çatlaklar, ağrıya yol açabilir.

16. Skleroderma

    : Skleroderma, cilt – bağ dokusunu etkileyen otoimmün hastalıktır. Vulvar bölgede skleroderma gelişebilir; çatlaklara, sertleşmeye – ağrıya neden olabilir.

17. Vulvar Alerjik Reaksiyonlar

    : Vajinal bölgeye temas eden bazı maddelere karşı alerjik reaksiyonlar gelişebilir; vajinal çatlaklara, kızarıklığa – kaşıntıya neden olabilir.

18. Vulvar Paget Hastalığı

    : Vulvar bölgede nadir görülen kanser türü olan Paget hastalığı, vajinal çatlaklara, kızarıklığa, kaşıntıya , ciltte kabuklanmaya yol açabilir.

19. Vajinal Fistül

    : Vajinal fistül, vajina ile diğer organlar arasında anormal bağlantı oluşmasıdır. Fistül, çatlaklara, enfeksiyonlara neden olabilir. İdrar yolu fistülü, rektovajinal fistül, vajinal barsak fistülü gibi farklı türleri vardır.

20. Behçet Hastalığı

    : Behçet hastalığı, vasküler hastalık olup, ağız – genital bölgelerde tekrarlayan ülserler, yaralar, çatlaklarla karakterizedir. Genital ülserler vajinal çatlaklara – ağrıya neden olabilir.

21. Vulvar İntertrigo

    : Vulvar bölgede cilt kıvrımlarının sürtünmesi, nem birikimi sonucu cilt tahrişi, bakteriyel iltihaplanma olan intertrigo; çatlaklara, ağrıya, kaşıntıya yol açabilir.

22. Vulvar Psoriasis

    : Vulvar bölgede görülen kronik cilt hastalığı olan psoriasis, kızarıklık, pullanma, çatlaklar, ağrıya neden olabilir.

23. Vulvar Lökoplaki

    : Vulvar bölgede, ciltte kalınlaşma – beyazlaşma olan durumdur. Vulvar lökoplaki, çatlaklara, yanmaya, ağrıya neden olabilir.

24. Üriner inkontinansa bağlı vulvar deride irritasyon

    ve sekonder fissürlenme

25. Crohn hastalığı

26. …

Kadın Hasta İse Evde Huzur Yoktur

Jinekolog’dan İkazlar ⚠️