Otoimmün Hastalıklar – Kendi Kendini Hasarlama Hastalıkları

Otoimmün Hastalıklar – Kendi Kendini Hasarlama Hastalıkları

Vücudunuzun bir kale ve bağışıklık sisteminizin bakteri gibi istilacılarla savaşan ordunuz olduğunu hayal edin.

Ordunuz arızalanır ve kaleye saldırırsa, diğer yüzlerce otoimmün hastalığın yanı sıra lupus, multipl skleroz, romatoid artrit ve/veya sedef hastalığınız olabilir. Ağrı, yorgunluk, baş dönmesi, kızarıklık, depresyon ve daha birçok semptom yaşayabilirsiniz.

Bu hastalıkların %78 i kadınlarda görülür. Kendi kendine zarar veren hastalıklar olarak da bilinen otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücuttaki sağlıklı hücre ve dokulara saldırmasıyla karakterize edilir. Otoimmün hastalıkların etiyolojisi karmaşıktır ve tam olarak anlaşılamamıştır, ancak vücudun kendisine karşı bir bağışıklık tepkisini tetikleyen genetik ve çevresel, jinekolojik faktörlerin bir kombinasyonunun bir sonucu olduğuna inanılmaktadır. Bu koşullar nispeten yaygındır ve dünya çapında nüfusun yaklaşık %5-10’unu etkilemektedir ve kadınlarda erkeklere göre daha yüksek bir prevalans vardır.

Otoimmün hastalıkların bazı yaygın komplikasyonları arasında organ hasarı, kronik inflamasyon, gebelik komplikasyonları ve diğer otoimmün bozuklukların gelişme riskinin artması yer alır. Bu hastalıkların tanısı, semptomların çok çeşitli olması ve durumu doğrulamak için spesifik otoimmün testlerin gerekliliği nedeniyle zorlayıcı olabilir. Jinekoloji alanında sistemik lupus eritematozus (SLE), romatoid artrit (RA), Hashimoto tiroiditi, AFAS, Preeklmpsi – Eklampsi , … gibi birçok otoimmün hastalıkla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Otoimmün hastalıkların karmaşıklığını ve potansiyel sonuçlarını anlamak, sağlık profesyonellerinin bu koşulları etkili bir şekilde yönetmesi ve tedavi etmesi açısından çok önemlidir.

Otoimmün hastalıklar nelerdir?

Bağışıklık sisteminiz, vücudunuzu bakterilerden, parazitlerden, virüslerden ve kanser hücrelerinden korumaya yönelik organ ve hücrelerden oluşur. Otoimmün bir hastalık, bağışıklık sisteminin vücudunuzu korumak yerine yanlışlıkla ona saldırmasının sonucudur. Bağışıklık sisteminizin bunu neden yaptığı belli değil.

100’den fazla bilinen otoimmün hastalık vardır. Yaygın olanlar arasında lupus, romatoid artrit, Crohn hastalığı ve ülseratif kolit bulunur.

Otoimmün hastalıklar, birçok doku türünü ve vücudunuzdaki hemen hemen her organı etkileyebilir. Ağrı, yorgunluk (yorgunluk), kızarıklık, mide bulantısı, baş ağrısı, baş dönmesi ve daha fazlasını içeren çeşitli semptomlara neden olabilirler. Spesifik semptomlar kesin hastalığa bağlıdır.

Otoimmün hastalıklar nasıl çalışır?

Uzmanlar, bağışıklık sisteminizin size neden sırt çevirdiğini bilmiyorlar. Bunun neden olduğuna dair bazı teoriler var, ancak uzmanlar tam olarak emin değil.

Otoimmün hastalıkların listesi nedir?

Bazı yaygın otoimmün hastalıklar şunları içerir:

Size önemsenmeyen ama çok önemli bir bilgi vermek istiyorum; şu yukarıda görülen otoimmün hastalıklarının tamamı kişi daha anne rahmindeyken temeli atılmaktadır ve jinekolojik kök sebepler yukarıdaki listede bulunan otoimmün hastalıkların tamamına sebep olabilmektedir ama modern bilim tuhaf bir şekilde buna hiç girmemektedir.

Otoimmün hastalıklar ne kadar yaygındır?

Birçok otoimmün hastalık kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. ABD’deki 15 kişiden 1’inde otoimmün bir hastalık vardır.

Otoimmün hastalıklar genetik midir?

Evet. Bazı otoimmün hastalıklar ailelerde bulunur.

Bu hastalıkların belirmesi için bir tetikleyici gereklidir. ( anne rahminde mikrobik temas, erken doğum,… )

Otoimmün hastalıklar bulaşıcı mıdır?

Şuan için hayır ama bulaşıcı olduğu bulunur ise hiç şaşırmam.

Otoimmün hastalıklar ölümcül müdür?

Otoimmün hastalıklar, tüm yaş gruplarında (64 yaşına kadar) kadınlarda ilk 10 ölüm nedeninden biridir.

Hamile kalmaya çalışıyorsanız otoimmün hastalıklar sizi nasıl etkiler?

Bazı otoimmün hastalıklar hamile kalma yeteneğinizi etkileyebilir ve bazılarının hamilelik üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Hamile kalmak için doğurganlığı artırıcı tedavilere ihtiyacınız olabilir. Ayrıca gebe kalmaya çalışmak için hastalığınızın remisyon evresine girmesini beklemek isteyebilirsiniz , ki mantıklı olanda budur.

Lupusunuz varsa ölü doğum veya erken doğum riski daha yüksektir. Miyastenia gravisiniz varsa, nefes almada zorluk, zor doğum, ölü doğum yaşayabilirsiniz.

Otoimmün hastalıklara ne sebep olur?

Otoimmün hastalıkların kesin nedeni bilinmemektedir.Fakat bu hastaların %80i kadınlardır. Bundan dolayı ihmal edilen ve kronikleştiren kadın hastalıkları bu hastalıkların tetiğini çekebilmektedir. Bununla birlikte, bir otoimmün hastalığa yakalanma şansınızı artırabilecek risk faktörleri vardır.

• Risk faktörleri şunları içerir:

• Bazı ilaçlar. Kan basıncı, statinler ve antibiyotikler için kullanılan ilaçların yan etkileri hakkında sağlık uzmanınızla konuşun.
• Otoimmün hastalıkları olan akrabalara sahip olmak. Bazı hastalıklar genetiktir – ailelerde bulunurlar.
• Sigara içmek.
• Zaten bir otoimmün hastalığınız var. Bir başkasını geliştirme riskiniz daha yüksek.
• Toksinlere maruz kalma.
• Kadın olmak – Otoimmün hastalığı olan kişilerin %78’i kadındır. (Normalleştirilen vajinal akıntı kadınların başına bela olmaktadır !)
• Obezite.
• Enfeksiyonlar ( Enfeksiyondan sayılmayan ‘vajinal akıntı’ ! )

Otoimmün hastalık belirtileri nelerdir?

Hastalık türüne göre kategorize edilen semptomlar şunları içerir:

Eklem ve kas semptomları :

• Kas ağrıları.
• Eklem ağrısı, sertlik ve şişlik.
• Kas Güçsüzlüğü.
• Enflamasyon.

Sindirim sistemi semptomları :

• Şişkinlik.
• Kabızlık.
• Karın ağrısı.
• Asit reflü.
• Mide bulantısı.
• Gıda duyarlılıkları.
• Dışkıda kan veya mukus

Deri semptomları :

• Döküntüler.
• Kaşıntı.
• Kuru gözler.
• Kuru ağız.
• Enflamasyon.
• Saç kaybı.
• Kuru cilt.

Sinir sistemi semptomları :

• Baş dönmesi.
• Baş ağrısı
• Endişe ve depresyon.
• Karışıklık ve düşünme zorluğu.
• Bulanık görüş.
• Uykusuzluk hastalığı.
• Bellek sorunları.
• Migren.
• Baş dönmesi.
• Uyuşma ve karıncalanma.

Diğer semptomlar :

• Tükenmişlik.
• Ağrı.
• Ateş.
• Göğüs ağrısı.
• Şişmiş bezler.
• Kilo alımı veya kaybı.
• Hızlı veya düzensiz kalp atışı.
• Nefes darlığı.
• Sıcaklık hassasiyeti.

Otoimmün hastalıklar ne kadar sürer?

Değişir. Bazıları kolayca tedavi edilir ve bazıları değildir. Bazı otoimmün hastalıklar ömür boyu sürebilir.

Otoimmün hastalıklar nasıl teşhis edilir?

Bir otoimmün hastalığı teşhis etmek, genellikle sağlık hizmeti sağlayıcılarının diğer hastalıkları teşhis etmesinden daha uzun sürer. Bunun nedeni, birçok otoimmün hastalığın birbiriyle ve diğer hastalıklarla benzer semptomlara sahip olmasıdır. Aşağıdakileri muayenenizi yapan sağlık uzmanınıza sunarak teşhis sürecine yardımcı olabilirsiniz:

• Herhangi bir semptomun ayrıntılı bir listesi ve bunları ne kadar süredir yaşadığınız.
• Ailenizin sağlık geçmişinin bir kaydı. Ailenizde herhangi birinin otoimmün hastalığı olup olmadığını not edin.
• Doktorunuz, belirtileriniz hakkında sizinle görüşmeye ek olarak, otoimmün hastalıkları kontrol etmek için aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı kan testleri yapabilir:
• Antinükleer antikor testi (ANA).
• Tam kan sayımı (CBC).
• Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR).
• Spesifik kan belirteçleri ile birlikte spesifik semptomlar, bir otoimmün hastalığınız olduğunu kanıtlayabilir.

Hangi sağlık hizmeti sağlayıcıları otoimmün hastalıkları teşhis eder?

Birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcınız size teşhis koyamıyorsa, jinekolog, gastroenterolog veya romatolog gibi bir uzman görmeniz gerekebilir.

Bir sağlık hizmeti sağlayıcısı, bir otoimmün hastalığın teşhisine yardımcı olmak için hangi soruları sorabilir?

Sağlık hizmeti sağlayıcınız sizinle röportaj yaptığında, size aşağıdaki sorulardan bir veya daha fazlasını sorabilir:

• Hangi ilaçları alıyorsun?
• Belirtileriniz neler?
• Belirtileriniz ne kadar şiddetli?
• Belirtileriniz nedeniyle acil servise gitmek zorunda kaldınız mı?
• Bu belirtiler ne zamandan beri var?
• Belirtileriniz yaşam kalitenizi ne şekilde etkiliyor?
• Belirtilerinizi ‘tetikleyen’ bir şey var mı? Onları daha da kötüleştiren bir şey var mı?
• Ailenizde otoimmün hastalık öyküsü var mı?
• Ailenizde hangi otoimmün hastalıklar görülüyor?
• Varsa, hangi reçetesiz veya alternatif ilaçları denediniz?

Otoimmün hastalıklar nasıl tedavi edilir?

Otoimmün hastalıkların tedavisi yoktur, ancak semptomlar yönetilebilir. Herkesin bağışıklık sistemi, genetiği ve çevresi farklıdır. Bu, tedavinizin benzersiz olması anlamına gelir.

Otoimmün hastalıkları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaç örnekleri şunlardır:

• Ağrı kesici.
• Anti inflamatuar.
• Depresyon ve anksiyete için ilaçlar.
• İnsülin enjeksiyonları.
• Uyku ilaçları.
• Plazma değişimleri.
• Kortikosteroidler.
• Döküntü kremleri ve hapları.
• İntravenöz immün globulin.
• Bağışıklık sisteminizi baskılayan (bastıran) ilaçlar.

Bazı insanlar tamamlayıcı (alternatif) ilaçları ve prosedürleri dener. Örnekler şunları içerir:

• Otlar.
• Akupunktur.
• Hipnoz.
• Homeopatik yaklaşımlar
• Fitoterapi
• Kayropraktik prosedürler.

Ne tür bir sağlık kuruluşu otoimmün hastalıkları tedavi eder?

İhtiyacınız olan uzman, sahip olduğunuz otoimmün hastalığın türüne bağlıdır. Sağlık hizmeti sağlayıcınız sizi aşağıdakilere yönlendirebilir:

• Romatolog.
• Gastroenterolog.
• Endokrinolog.
• Dermatolog.
• Jinekolog ( çünkü bu hastaların %78 i kadındır )

Otoimmün hastalıkların tedavisinde diyetin rolü var mı?

Bazı doktorlar, yediklerinizin otoimmün hastalıkları etkilediğini söylüyor. İdeal bir beslenme planı hakkında birinci basamak sağlık hizmeti sağlayıcınız veya diyetisyeninizle konuşun.

Egzersiz otoimmün hastalıklara yardımcı olur mu?

Evet, ancak sizin için doğru olan egzersiz türü ve miktarı konusunda sağlık uzmanınızla görüşün.

Otoimmün hastalıklar önlenebilir mi?

Otoimmün hastalıkları önlemek mümkün olmayabilir. Ancak bazı uzmanlar şunları denemenizi önerir:

• Sürekli egzersiz yapmak.
• Sigaradan uzak durmak.
• Toksinlerden kaçınmak.
• Sağlıklı bir diyet yemek.
• İşlenmiş gıdaları diyetinizden sınırlamak.

Otoimmün hastalıkları olan insanlar için gidişat nedir?

Otoimmün hastalık belirtileriniz zamanla değişebilir. En az semptomunuz olan veya hiç olmayan remisyona girebilirler veya alevlenerek hastalığı daha da kötüleştirebilirler. Tedavi edilemeseler de, bazı semptomlar tedavi edilebilir. Otoimmün hastalıkları olan birçok insan normal bir hayat yaşayabilir.

Otoimmün hastalıklar kendi kendine geçebilir mi?

Bir otoimmün hastalığın kendi kendine ortadan kalktığı durumlar olabilir. Bununla birlikte, çoğu kroniktir (yani ömür boyu olmasa da uzun süre devam edebilir).

Otoimmün bir hastalıkla normal bir hayat yaşayabilir miyim?

Evet, ancak semptomlarınız şiddetliyse daha zor olabilir. Sağlık uzmanınız, günlük aktivitelerinize katılabilmeniz için semptomlarınızı nasıl yöneteceğinizi anlamanıza yardımcı olabilir.

Kendime nasıl bakarım?

Belirtilerinizi nasıl yöneteceğinizi, stresinizi nasıl azaltacağınızı, egzersiz yapmayı ve sağlıklı beslenmeyi öğrenin.

Otoimmün hastalıklar hakkında sağlık uzmanıma hangi soruları sormalıyım?

Sağlayıcınızı görmeden önce bazı soruları sormaya hazır olmanız faydalı olacaktır. Dikkate alınacak örnekler şunları içerir:

• Otoimmün hastalığım var mı?
• Hangi testlerden geçmeliyim?
• Ne tür bir otoimmün hastalığım var?
• Bir uzmana görünmem gerekir mi?
• Hangi uzmanı görmeliyim?
• Benim için en iyi tedavi nedir?
• Aile üyelerime otoimmün bir hastalığım olduğunu bildirmeli miyim?
• Acil servise ne zaman gitmeliyim?

Aşağıdaki otoimmün hastalık semptomlarından herhangi biri şiddetlenirse acil servise gidin:

• Nefes almada zorluk/nefes darlığı. Otoimmün hastalığı olan bazı kişilerin hamile olduklarında bunu yaşayabileceğini unutmayın.
• Şiddetli göğüs ağrısı/göğsünüze baskı.
• Aniden başlayan ve ‘şimdiye kadar yaşadığınız en kötü baş ağrısı’ gibi hissettiren bir baş ağrısı.
• Ani zayıflık, özellikle hareket edemiyorsanız.
• Durmayan baş dönmesi.
• Dayanamayacak kadar şiddetli ağrı.

Otoimmün bir hastalıkla yaşamak karmaşık olabilir. Lupus, romatoid artrit ve multipl skleroz gibi hastalıklar karmaşık ve ciddidir. Bu hastalıkların tedavisi olmamasına rağmen, semptomlarının çoğu tedavi edilebilir ve bazen remisyona girerler. Otoimmün hastalıkları anlama ve tedavi etme konusundaki ilerlemeler hakkında sağlık uzmanınızla iletişim halinde kalın.

Otoimmün bir hastalığınız olabileceğini düşünüyorsanız, teşhis ve tedavi için mümkün olan en kısa sürede sağlık uzmanınıza başvurun. Durum derhal tedavi edilirse semptomlarınızı kontrol etmek daha kolay olacaktır.