Mitokondri – Kadın – Fetus – Jinekoloji – Mitokondri Donasyonu

Mitokondriyal Hastalıklar, Mutasyonlar, Disfonksiyon; Kadın, Gebelik , Epigenetik , Donasyon , Mitokondri yaşlanması

Enerjiye ihtiyacı olan her hücremizde mitokondri bulunmaktadır. Mitokondri bir hücrenin ortalama %20-30 lık kısmını oluşturmaktadır.

• 1 adet karaciğer hücresi 2000 civarında mitokondri içerebilir.
• 1 adet kalp hücresinde 5000 civarında mitokondri vardır.
• 1 adet aksonlu nöronda ise 1-2 milyon mitokondri bulunabilir. Yani hücrelerde çok yoğun Mitochondria vardır.

Canlılar, organel adı verilen son derece küçük fonksiyonel parçalardan oluşan hücre adı verilen milyonlarca küçük yaşam biriminden oluşur. Mitokondri, hücrenin düzgün işleyişinde son derece önemli bir rolü olan bir hücre organelidir.

‘Hücrenin güç merkezi’ olarak da bilinen, mitokondri, vücuttaki tüm biyolojik süreçlerin gerçekleşmesi için gerekli olan ATP (adenosin trifosfat) adı verilen kimyasal enerjinin üretilmesinden sorumludur.

Mitokondrial Genom

• Mitokondri kendi genomuna; mtDNA ya sahiptir.
• Her biri 13 protein kodlayan gen, 22 tRNA ve 2 rRNA içerir.
• Her hücrede çok sayıda bulunurlar.
• Nükleer DNA’dan daha yüksek bir oranda, yaklaşık 15 kat (bir nükleotidin diğeriyle değiştirildiği) mutasyonlara sahip olabilir.
• Sadece anneden kalıtılırlar.
• Mitokondriyal DNA yeniden rekombine omaz, hepsi anneden gelir. Fakat nükleer DNA; anne ve babadan gelenler ile rekombine olabilir.

MtDNA’da taşınan 37 genin 13’ü enzim üretiminde yer alır.

MtDNA’ya özgü olan bu şey, DNA’nın anne tarafından kalıtsal olmasıdır. Erkekler ve kadınlar MtDNA’nın bir kopyasını annelerinden %100 alırlar.

Nükleer DNA ise her iki ebeveynden eşit %50 – %50 olarak miras alınır (bir çocuk nükleer DNA’sının %50’sini annesinden ve diğer %50’sini babasından alacaktır).

İnsan Maksi̇mum Yaşam Süresi̇ 104 Yıl ?

İnsan kromozomlarındaki genler mitokondriyi baştan üretme yeteneğine sahip değildir. Mitokondri, kendi özel DNA’sına sahip olan ve kendi kendine çoğalan bir organeldir. Mitokondri, neredeyse tüm hücrelerde bulunur ve hücrede enerji üretimi için gereklidir.

Basitçe anlatmak gerekir ise;

İnsanlar

** 1 kromozom paketi ve
** ~ 10 adet mitokondriden

oluşur.

Bu 10 mitokondride sadece 1 tanesi heteroplazmik mtDNA ise büyük şanssızlık !

Mitokondriyal DNA (mtDNA), insan kromozomlarındaki DNA’dan farklıdır ve yalnızca anneden çocuğa aktarılır. Mitokondri, doğal yollarla yenilenemez veya onarılamaz. Bununla birlikte, bazı araştırmalar, mitokondriyal hastalıkları olan insanların mitokondriyal replasman terapisi (MRT) olarak adlandırılan bir prosedürle sağlıklı mitokondri donöründen sağlıklı Mitochondria nakli yaparak sağlıklı bir çocuk sahibi olabileceklerini göstermiştir. Ancak, MRT birçok etik ve hukuki soru işareti taşıdığı için henüz tüm dünyada uygulanmamaktadır.